Pornografija se skoro oduvek smatra kontroverznom temom, a do sada nije bilo mnogo istraživanja koja su proučavala ljude koji se bave ovom profesijom. Nedavno je objavljen istaživački rad (Griffith, Mitchell, Hart, Adams & Gu, 2012) koji je privukao mnogo pažnje, a koji je ispitivao da li su porno glumice zapravo “oštećene”. Druga dva istraživačka rada objavljena su od strane istog glavnog autora – jedan se bavi pitanjem motivacije žena da budu deo porno industrije (Griffith, Adams, Hart, & Mitchell, 2012), dok drugi ispituje motivaciju muškaraca za bavljenje istim poslom (Griffith, Mitchell, Hammond, Gu, & Hart, 2012). Nalazi ovih istraživanja obračunali su se sa popularnim steretipima o radnicima u porno industriji, a iz njih se pojavilo i mnoštvo zanimljivih pitanja za buduća istraživanja.
Teorije evolucione psihologije nastojale su da objasne varijacije u ljudskom seksualnom ponašanju, a ostaje da se vidi mogu li objasniti i pitanje motivacije porno zvezda. Na primer, jedno intrigantno pitanje koje bi moglo biti postavljeno je – da li porno glumice imaju više sinova nego ćerki u odnosu na druge žene? Razlozi za postavljanje ovakvog pitanja postaće jasniji u nastavku.
Ranija istraživanja ljudi koji su u porno industriji bila su teška za sprovesti najviše iz razloga dostupnosti učesnika koji su bili voljni da razgovaraju sa istraživačima. Ova industrija, čini se, želi da ostane zatvoren i tajnovit svet, stoga je do glumaca često teško ili nemoguće doći, verovatno iz razloga socijalne stigme koja je povezana sa ovim poslom. Jedan od istraživača iz nedavne studije, Šeron Mičel, zapravo radi u ovoj indistriji i osnovala je medicinsku fondaciju koja obezbeđuje testiranje na seksualno prenosive bolesti za radnike iz ove branše. Učesnici iz studija koje se ovde pominju regrutovani su upravo iz klinike koja pruža usluge ovakvog testiranja.
Da li su porno glumice “oštećena roba”?
Nalazi studije o “oštećenoj robi” (pri čemu je teško odlučiti koja od ove dve reči ima pežorativniji ton) dobili su veliku pažnju javnosti. U njima stoji da, uprkos popularnom i stereotipnom viđenju da su porno glumice “oštećena roba”, ove žene nisu ništa manje ili više bile žrtve seksualnog nasilja u detinjstvu u odnosu na žene iz kontrolne grupe, sastavljene iz opšte populacije. Još jedan od interesantnih nalaza jeste da ove žene izveštavaju o većem samopouzdanju i seksualnom zadovoljstvu nego druge žene. Slični rezultati važe i za muškarce, odnosno glumce u poređenju sa opštom populacijom, odnosno kontrolnom grupom (Griffith, Mitchell, Hammond et al., 2012).
Ipak, rezultati o seksualnosti više su u skladu sa popularnim stereotipima: u muški i ženski izvođači izveštavali su o ranije stečenom prvom seksualnom iskustvu u odnosu na druge ljude, a imali su i daleko veći broj seksualnih partnera. Značajno kod poslednjeg pomenutog nalaza je to što glumci i glumice nisu bili pitani da u broj seksualnih partnera uključe i one ljude sa kojima su imali seksualne odnose kao deo svog profesionalnog angažmana, već su u pitanju bili partneri iz njihovih privatnih života.
Zapravo, kada su bili pitani za broj seksualnih partnera u poslednjih 12 meseci, dosadašnji prosečan broj za porno glumice bio je veći nego u odnosu na “obične” žene. Interesantno je da je ovaj broj za glumce (oko 170) bio upadljivo veći u odnosu na glumice (oko 75). Očekuje se da će buduće studije rasvetliti otkud ovako velika razlika među navedenim brojkama. Obe su, očekivano, drastično veće u odnosu na brojeve partnera ljudi iz kontrolne grupe, koji za muškarce iznosi oko 10, a za žene oko 5.
Uživanje u seksu
Ono što je pomenuto istraživanje takođe pokazalo jeste da i muškarci i žene u porno industriji više uživaju u seksu u poređenju sa kontrolnim grupama. Na skali od 1 do 10, glumice su svoje zadovoljstvo seksom u proseku procenile sa 9.4, a žene iz kontrolne grupe sa 8.28. Ovo na prvi pogled ne izgleda kao velika razlika, ali istraživači su primetili da je čak 69% porno glumica dalo ocenu 10, u poređenju sa 33% žena koje su takođe dale maksimalnu moguću ocenu. Pored toga, manje od 2% glumica je svoje zadovoljstvo seksom ocenilo sa 5 ili manje, u poređenju sa 12% žena iz kontrolne grupe. Među muškarcima, 83% glumaca svoje zadovoljstvo seksom ocenilo je sa 10, a u kontrolnoj grupi 51%. Samo 1% iz celog uzorka ocenio je svoje zadovoljstvo sa manje od 5, dok je u kontrolnoj grupi taj broj iznosio 8%.
Jedna upadljiva razlika između muških i ženskih glumaca tiče se seksualne orijentacije. Velika većina muškaraca izjasnila se kao heteroseksualna, sa samo 8% biseksualnih i 2% homoseksualnih (od ukupno 105 ispitanika), a sličan postotak nađen je i u kontrolnoj grupi. Za razliku od njih, glumice su se u 67% slučajeva izjasnile kao biseksualne, dok je ostatak heteroseksualan, sa izuzetkom samo jednog procenta koji su činile lezbejke. U kontrolnoj grupi, 92% žena izjasnilo se kao heteroseksualno, 7% kao biseksualno, a jedan preostali procenat činile su lezbejke.
Ono što je ovo istraživanje pokazalo jeste da i muškarci i žene u porno industriji imaju neobično visoke seksualne potrebe i volju za seksualnim vezama sa velikim brojem partnera. U psihologiji se spremnost i želja ka seksualnim vezama “bez obaveza” naziva socioseksualnost, dok je u svakodnevnom govoru ovaj pojam poznat pod nazivom promiskuitet. Socioseksualnost privlači pažnju evolucionih psihologa koji nastoje da razumeju različitost ljudskih strategija parenja (eng. “mating strategies”).
Porno zvezde zauzimaju ekstremni deo na skali socioseksualnosti, tako da bi sasvim siguno bilo vrlo interesantno primeniti neke od koncepata evolucione psihologije kako bi se shvatilo šta je to što ih motiviše. Postoje dokazi da je socioseksualnost do određene mere nasledna, dok evolucioni psiholozi smatraju da ona predstavlja deo evolucione strategije parenja (Gangestad & Simpson, 1990).
Stvar evolucione strategije
Evolucioni psiholozi smatraju da su ljudi razvili veliki broj različitih strategija parenja ako bi osigurali svoj reproduktivni uspeh. Ljudi sa restriktivnom strategijom preferiraju intenzivnu posvećenost i ulaganje u odnos sa partnerom pre nego što se upuste u seksualne odnose. Ljudi sa nerestriktivnom strategijom ne zahtevaju toliko posvećenosti i ulaganja, pa su spremniji da brže ulaze u veze čiji je prevashodan cilj seks sa novim partnerom.
U opštoj populaciji, muškarci obično imaju veće socioseksualne tendencije u odnosu na žene. Stoga je podatak da žene u porno industriji imaju tako visoke seksualne potrebe još neobičniji. Iz evolucione perspektive, često se smatra da su muškarci manje seksualno restriktivniji nego žene, zato što manje ulažu u reprodukciju i mogu da oplode veći broj žena. Žene su, sa druge strane, mnogo više angažovane u reproduktivnom procesu i mogu da imaju samo jednu trudnoću u jednom periodu vremena. Stoga se može i očekivati da su žene probirljivije od muškaraca po pitanju seksualnih odnosa. Ali, ukoliko je ovo slučaj, kako onda objasniti činjenicu da neke žene imaju relativno nerestriktivnu socioseksualnu orijentaciju, dok su neki muškarci izrazito verni svojim partnerkama?
Kako bi dali odgovor na ovo pitanja, evolucioni psiholozi razvili su sofisticiranije teorije kojima objašnjavaju da svaki pol odabira neku od strategija parenja. Naročito se zapaža da se oba pola obično opredeljuju za jednu strategiju tokom svog reproduktivnog perioda. (1) Žene sa restriktivnom socioseksualnom orijentacijom preferiraće one partnere koji pokažu spremnost i volju da investiraju vreme i resurse u njihov odnos i obezbede neophodnu brigu za potomstvo. Žene sa nerestriktivnom orijentacijom traže partnere koji pokazuju znake visokokvalitetnih gena povezanih sa reproduktivnim uspehom, kako bi te gene prenele i na svoje potomstvo. Dakle, oni će tražiti one partnere koji smatraju fizički atraktivnim i/ili one sa visokim društvenim statusom. Ove vrste muškaraca, u potrazi za što više partnerki, takođe nalaze ovu vrstu žena poželjnijom u odnosu na žene sa restriktivnom strategijom koje insistiraju na ekskluzivnosti veze.
Manje uzbudljivi, ali pouzdaniji muškarci imaju manje šanse za pronalazak većeg broja partnerki, pa je i za njih svrsishodnije da investiraju vreme i energiju u dugoročne veze sa ženama sa restriktivnom strategijom. (2) Ove dve vrlo široke kategorije strategija održavaju balans jedna s drugom tokom vremena, zbog toga što se ljudi iz jedne kategorije najčešće uparuju sa suprotnim polom iz iste kategorije. Pored toga, ukoliko bi većina žena u populaciji bila okrenuta ka restriktivnoj strategiji, među njima bi postojala intenzivna takmičarska nastrojenost ka borbi za muškarce sa kojima bi ostvarivale veze. U ovoj situaciji, manjina nerestriktivnih žena ima takmičarsku prednost, čime privlače pažnju njima atraktivnih muškaraca. Da druge strane, ukoliko bi nerestriktivna orijentacija postala previše česta, ove žene bi takođe jedna drugoj bile konkurencija.
Potomstvo
Jedno predviđanje, proisteklo iz ove teorije, kaže da će žene sa nerestriktivnom orijentacijom imati više muških nego ženskih potomaka (Gangestad & Simspn, 1990). Verovatnoća da će imati više sinova nego ćerki obezbedila bi nasleđivanje onih karakteristika koje su njihove očeve učinili reproduktivno uspešnim, zbog toga što muškarci imaju veću mogućnost varijabilnosti u reproduktivnom uspehu od žena. To jest, neki muškarci imaju više dece u odnosu na druge, dok je broj dece koji žena može imati skromnijeg opsega u odnosu na muškarce. Žene sa restriktivnijom orijentacijom, s druge strane, imaće više koristi od rađanja ćerki u odnosu na sinove, zato što ove žene imaju manje šanse da imaju decu sa veoma reproduktivno uspešnim muškacima (razlog leži u tome što muškarac, koji se opredeli za jednu ženu, smanjuje svoje šanse za reproduktivni uspeh), a njihovi sinovi imaju manje šanse da imaju visok spominjani reproduktivni uspeh.
Gengestad i Simpson su testirali ovu teoriji u pronašli da one žene, koje se procenjuju kao više socioseksualno nerestritktivne, zaista imaju više muških u odnosu na ženske potomke – u poređenju sa restriktivnim ženama. Ovaj efekat nije bio dovoljno izražen, jer na pol deteta mogu da utiču i drugi faktori. Ipak, istraživači su na osnovu svojih procena zaključili se da osobe sa ekstremno nerestriktivnom orijentacijom može očekivati da imaju oko 50% više sinova nego osobe sa ekstremnom restriktivnošću.
Tako se može zaključiti da su porno zvezde u najvećoj meri ona populacija koja je nasledila ekstremnu socioseksualnost, a korist, iz evolucione perspektive, je u tome što na ovaj način muškarci mogu da imaju veliki broj partnerki, a žene više reproduktivno uspešnih partnera, čime ovi muškarci imaju veću verovatnoću da prenesu gene na svoje sinove. Još uvek, koliko je poznato, nema istraživanja o tome da li porno glumice zaista imaju više sinova nego ćerki u odnosu na druge žene, ali ukoliko je ova teorija tačna, može se očekivati upadljiva razlika.
Jedan od problema u ovoj teoriji jeste ideja da žene mogu da utiču na pol svoje dece, jer pol deteta određuju hromozomi koji stižu od oca. Ipak, istraživači su pronašli dokaz da neke žene zaista mogu uticati, do određene mere, na pol deteta. U prilog ovome spominje se nalaz da žene sa izraženim crtama interpersonalne dominacije imaju više muške nego ženske dece u poređenju sa manje dominantnim ženama (Grant, 1992; Grant & France, 2001). Dominacija se kod žena povezuje sa visokim nivoima testosterona, a postoje dokazi da nivoi ovog hormona kod majke (kako kod ljudi, tako i kod sisara uopšte) mogu imati uticaja na pol deteta u korist začešća muškog potomka (Grant, 2007).
Pored ovoga, interpersonalna dominacija kod oba pola povezuje se sa više seksualnih partnera (Markey & Markey, 2007). Tako se može zaključiti da porno glumice, ne samo da imaju izraženiju socioseksualnost, već su više interpersonalno dominantne u poređenju sa drugim ženama i imaju više nivoe testosterona. Povećani nivoi ovog hormona tokom fetalnog razvoja takođe su povezani sa biseksualnošću kod žena. Osim toga, biseksualne žene pokazuju izraženiju socioseksualnost u poređenju sa heteroseksualnim ženama i lezbejkama (Schmitt, 2007).
Porno glumice se u najvećoj meri izjašnjavaju kao biseksualne, iako nije jasno da li su se u ovom istraživanju tako izjašnjavale zbog specifičnosti posla u porno industriji ili su se oduvek smatrale biseksualnim. Čini se da postoji uočljiv šablon koji je uočen ovom studijom, a koji sugeriše da su nivoi testosterona možda ključna odlika koja je u osnovi velikog broja karakteristika koje su zajedničke porno glumicama. Na daljim istraživanjima je da otkriju da li su dosadašnji nalazi i pretpostavke proistekle iz njih tačne.
Napomene
(1) Neophodno je napomenuti da jedna osoba može, u toku svog života, naizmenično primenjivati različite seksualne strategije u različitim periodima. Ovde je reč o onim koje se pokazuju vremenski stabilnim od strane ljudi koji su ih procenjivali.
(2) U literaturi iz evolucione psihologije, žene nerestriktivnog tipa opisivane su rečju “brads” (brad = nitkov), dok su muškarci istog tipa oslovljavani kao “dads” (dad = tata). Smatra se da postoji i treća kategorije po pitanju restriktivnosti, a čini je muškarci sa visokom fizičkom privlačnošću koji pokazuju spremnost na porodičan život poznati kao “brads”, po glumcu Bredu Pitu. Čini se, ipak, da je ova vrsta vrlo retka.
Reference:
Gangestad, S. W., & Simpson, J. A. (1990). Toward an Evolutionary History of Female Sociosexual Variation. Journal of Personality, 58(1), 69-96. doi: 10.1111/j.1467-6494.1990.tb00908.x
Grant, V. J. (1992). The measurement of dominance in pregnant women by use of the simple adjective test. Personality and Individual Differences, 13(1), 99-102. doi: http://dx.doi.org/10.1016/0191-8869(92)90225-E
Grant, V. J. (2007). Could maternal testosterone levels govern mammalian sex ratio deviations? Journal of Theoretical Biology, 246(4), 708-719. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.jtbi.2007.02.005
Grant, V. J., & France, J. T. (2001). Dominance and testosterone in women. Biological Psychology, 58(1), 41-47. doi: http://dx.doi.org/10.1016/S0301-0511(01)00100-4
Griffith, J. D., Adams, L. T., Hart, C. L., & Mitchell, S. (2012). Why Become a Pornography Actress? International Journal of Sexual Health, 24(3), 165-180. doi: 10.1080/19317611.2012.666514
Griffith, J. D., Mitchell, S., Hammond, B., Gu, L. L., & Hart, C. L. (2012). A Comparison of Sexual Behaviors and Attitudes, Self-Esteem, Quality of Life, and Drug Use Among Pornography Actors and a Matched Sample. International Journal of Sexual Health, 24(4), 254-266. doi: 10.1080/19317611.2012.710183
Griffith, J. D., Mitchell, S., Hart, C. L., Adams, L. T., & Gu, L. L. (2012). Pornography Actresses: An Assessment of the Damaged Goods Hypothesis. Journal of Sex Research, 1-12. doi: 10.1080/00224499.2012.719168
Markey, P. M., & Markey, C. N. (2007). The interpersonal meaning of sexual promiscuity. Journal of Research in Personality, 41(6), 1199-1212. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.jrp.2007.02.004
Schmitt, D. P. (2007). Sexual Strategies Across Sexual Orientations. Journal of Psychology & Human Sexuality, 18(2-3), 183-214. doi: 10.1300/J056v18n02_06
Izvor: Psychology Today
Prevod i adaptacija: Ina Poljak
1 komentar
Pingback: SEKSUALNA FANTAZIJA | Centar IMAGO